Hoe ga je om met je emotionele geraaktheid door de corona pandemie?

Door: Chris Kersten

Er is geen ontkomen aan dat je als mens emotioneel wordt geraakt door de dreiging van besmetting door het corona virus en door alle maatregelen die in dat verband worden genomen. Ook die maatregelen hebben immers ingrijpende gevolgen.

Zeker als je zelf of je geliefden tot de kwetsbaren zoals ouderen en zieken met de grotere kans op besmetting behoren, word je emotioneel geraakt. Bovendien zijn de gevolgen van besmetting nog ingrijpender voor deze groep, en misschien zelfs wel fataal. Juist de kwetsbare mensen leven bovendien met de speciale dreiging in het uiterste geval van uitgesloten worden van behandeling als de epidemie niet meer beperkt blijft. Deze consequentie kan niet anders dan bijzonder ingrijpend zijn voor hen en voor de mensen die hen lief zijn.

De consequentie is ook dat zij niet of minder bezocht mogen worden. Het kan niet anders, dan dat zij zich bedreigd voelen door eenzaamheid, onmacht en verlatenheid. Zoals ook de vele ondernemers, al die grotere en kleinere zelfstandigen zich in hun persoonlijk bestaan bedreigd zullen voelen, nu hun zakelijke bestaan bedreigd wordt. En wat te denken van hun personeel dat afhankelijk is van het voortbestaan van een onderneming.

Of je nu zelf je bedreigd voelt of je zorgen maakt over de mensen die je lief zijn, je wordt dus geraakt. En zo zie je: niet alleen virussen zijn besmettelijk, emoties zoals angst blijken nog veel besmettelijker dan virussen. Nog sneller dan de virussen, grijpt de angst om zich heen met alle gevolgen. Angst gaat immers vaak ten koste van wijsheid, terwijl wijs handelen zo belangrijk is in moeilijke tijden.

Angst vermindert de rust en daarmee de wijsheid, maar doet ook harten sluiten. Angst doet zonder oplettendheid ons meer gericht zijn op onze persoonlijke overleving dan op die van anderen. Omgekeerd is openheid en liefde de beste remedie voor angst en innerlijke onrust. Alle tijden van oorlog en geweld hebben dit bewezen. Op een bepaalde manier is er ook nu sprake van een soort oorlog met alle bijbehorende effecten.

Virussen hebben fysieke nabijheid nodig voor hun verwoestende effect. Dat geldt niet voor emoties. Bij besmetting door emoties zoals angst en onrust speelt fysieke afstand nauwelijks een rol. Gelukkig geldt dat evenzeer voor kwaliteiten zoals liefde, vrede, kracht en vreugde. Ook daarmee kun je ook op grote afstand beïnvloeden en beïnvloed worden.

Stel dat in deze tijd de hele wereld – ieder mens dus – kiest voor rust, kracht en liefde. Hoe zou dat zijn? Wat mij betreft is dat mogelijk. Juist nu we zo geraakt worden, is die mogelijkheid veel dichterbij dan we misschien denken.

Wat daarvoor als eerste nodig is, is bereidheid om werkelijk je angsten onder ogen te willen zien. Angst moet je geen onbewust bestaan en daarmee macht geven. Angsten moet je net als alle emoties willen voelen en ervaren inclusief alle verhalen die er achter schuil gaan. Alle verhalen reëel of niet reëel moeten waar mogen zijn. Ze hebben immers macht in de mate dat we er op een of andere manier in geloven. Daardoor helpt het enorm om hardop in je eentje of samen met anderen heel rustig woorden te geven aan alle angstwekkende ideeën die in je leven. Zeg heel rustig achter iedere uitspraak: “Dat kan en mag gebeuren.”

Als iets mag gebeuren, doorbreek je het verzet en erken je de beperktheid van je invloed. Dat laatste geeft rust. Dat helpt ook om het beetje invloed dat je wel hebt gedisciplineerd in te zetten. Onze invloed wordt groter naarmate we realistischer zijn over onze invloed die per definitie beperkter is dan we zouden willen. Invloed wordt groter naarmate we de beperktheid van onze invloed onder ogen durven zien. Dat noemen we de beoefening van overgave.

Er is nog een andere mogelijkheid die je kunt toepassen en dat is de beoefening van compassie. Wat je kunt doen is werkelijk je hart openen voor al het lijden van alle mensen op wereld, precies zoals dat lijden in jouw hart leeft. Je kunt tijdens je meditatiebeoefening bij iedere inademing dat lijden inademen en bij iedere uitademing de mensen die lijden positieve kwaliteiten van liefde, vertrouwen, rust, kracht enzovoorts toe-ademen. Deze beoefening wordt in het Tibetaans Boeddhisme Tonglen genoemd. Hier vind je de instructie van een befaamde, oudere, vrouwelijke Boeddhistische leraar Pema Chödron.

Het is goed om met de genoemde mogelijkheden van beoefening bij jezelf en bij de mensen in je directe omgeving te beginnen. Op die manier kun je geleidelijk de kring uitbreiden. Op die manier zal zich geleidelijk je hart weer openen en word je ondanks alles een meer ontspannen persoon. Je doorbreekt daardoor de universele, existentiële tendens van harten om zich te sluiten onder invloed van lijden. In de mate dat dat moeilijk voor je is, kun je ook concluderen dat de beoefening nodig is.

De huidige pandemie bewijst hoezeer wij als mens met elkaar verbonden zijn. Door die verbondenheid kunnen we als mensheid fysiek getroffen worden. Het bewijst hoe we fysiek, hoe verschillend we ook zijn, op een bepaalde manier allemaal bij elkaar horen. We vormen één fysieke eenheid. We blijken als het ware één lichaam te zijn.

Door de huidige pandemie van angst kan daarnaast vooral duidelijk worden hoe we allemaal onderdeel zijn van één groot, universeel hart. Laten wij juist in deze moeilijke tijden daarom de mogelijkheid aangrijpen van een pandemie van liefde, kracht en vertrouwen.

Hoe om te gaan met de effecten van Corona? – Gratis online avond onder leiding van Chris Kersten

Op deze Gratis online avonden gaat Chris daarom mensen steeds kort helpen zichzelf te begeleiden bij al hun emotionele uitdagingen als gevolg van de crisis.